Przyjęcie spadku po bliskiej osobie nie zawsze oznacza otrzymanie mieszkania czy gotówki, chociaż jest to jeden z najczęstszych scenariuszy. Trzeba jednak pamiętać, że na spadkobiercę przechodzi nie tylko majątek, lecz także jego zobowiązania. Na czym polega dziedziczenie długów i czy możemy tego uniknąć?
Dziedziczenie długów w świetle prawa
Otrzymujemy spadek. Od tego momentu mamy pół roku na podjęcie decyzji, co dalej. Spadek możemy przyjąć wprost, możemy przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza, możemy też z niego zrezygnować. Ponadto polskie prawo przewiduje dwa tryby dziedziczenia. Pierwszy odbywa się na mocy ustawy. Jest to sytuacja, w której spadkodawca nie sporządził testamentu. Druga sytuacja przewiduje dziedziczenie z mocy testamentu przygotowanego przez spadkodawcę. Drugi wariant dziedziczenia zakłada nie tylko przejęcie majątków, lecz także ewentualnych długów.
Może się okazać, że spadkodawca sporządził kilka testamentów. Wówczas bierze się pod uwagę datę widniejącą na każdym z dokumentów, ponieważ obowiązuje ten z najświeższą datą. Ponadto każdy tego typu dokument powinien posiadać podpis jego autora, a w wybranych przypadkach także podpis obu stron. Jeśli jednak zachodzą znaczące nieprawidłowości w sposobie sporządzania testamentu, może zostać on uznany za nieważny, a wówczas może dojść do dziedziczenia ustawowego. Wówczas spadek przypada nie osobom wyszczególnionym w testamencie, lecz bliskim w takim trybie, jaki przewiduje ustawa – najpierw dzieci i małżonek, a następnie rodzice oraz rodzeństwo.
Jak dochodzi do dziedziczenia długu
W październiku 2015 roku weszły w życie przepisy, zgodnie z którymi domyślnie dziedziczymy spadki z dobrodziejstwem inwentarza. O co dokładnie chodzi w tym trybie dziedziczenia? Załóżmy, że dana osoba dziedziczy zarówno majątek, jak i długi. Dziedziczenie długów z dobrodziejstwem inwentarza przewiduje, że spadkobierca będzie zobowiązany do pokrycia długu wyłącznie do wysokości otrzymanego majątku.
Jeśli zatem otrzyma samochód o wartości 100 tysięcy złotych, a dług spadkodawcy wynosi 150 tysięcy złotych, wówczas spadkobierca zobowiązany będzie do zapłaty 100 tysięcy złotych. Decyzję o przyjęciu takiego spadku należy podejmować indywidualnie ponieważ istnieją sytuacje, w których taki ruch może okazać się opłacalny lub nie. Z kolei przyjęcie spadku zobowiązuje spadkobiercę do spłaty całości długu niezależnie od wysokości otrzymanego majątku.
Czy można odrzucić spadek?
Tak, istnieje taka możliwość. Podobnie, jak przy wyborze trybu dziedziczenia majątku, również w tym przypadku na podjęcie decyzji mamy 6 miesięcy. Odrzucenie spadku wiąże się z rezygnacją zarówno z całości przekazanego majątku, jak również z obowiązku płacenia odziedziczonych długów. Warto przy tym pamiętać, że spadek, którego się zrzekamy, może przejść na kolejnych członków naszej rodziny. Chcąc uchronić ich przed potencjalnymi długami, możemy przekazać im informację, że spadek obarczony jest długiem i w ciągu pół roku powinni podjąć decyzję o jego przyjęciu bądź odrzuceniu.
Gdy osoba niepełnoletnia otrzymuje spadek
W sytuacji gdyby dziecko odziedziczyło spadek wprost, istniałoby ryzyko, że przejmie wszystkie długi po potencjalnych spadkobiercach. Dlatego też wobec osób niepełnoletnich prawo przewiduje dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że dziecko po przyjęciu spadku obciążonego długiem, spłaca zadłużenie jedynie do wysokości odziedziczonej sumy. Rodzice mogą w imieniu dziecka odrzucić taki spadek. Mają na to 6 miesięcy. W takiej sytuacji powinni wystąpić do sądu opiekuńczego o pozwolenie na podjęcie takiej decyzji.
Jeżeli nie chcemy brać na siebie żadnych długów, najlepiej skorzystać z możliwości odrzucenia spadku. Należy to zrobić we wskazanym w ustawie terminie. Jeśli jednak zdecydowaliśmy inaczej, powinniśmy pamiętać o obowiązku podatkowym względem Urzędu Skarbowego. O odziedziczeniu spadku informujemy fiskus, składając wniosek SD-Z2. W zależności od stopnia pokrewieństwa wysokość podatku będzie się różnić, a w przypadku najbliższej rodziny nie ma obowiązku uiszczania opłaty, jeśli dopełnią warunków formalnych.
Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 14 tysięcy naszych obserwujących!
