Jak wygląda życie społeczeństwa obywatelskiego w dobie Covid 19? Z jakimi problemami muszą mierzyć się obywatele zarówno Ukrainy, jak i Polski? W niniejszym artykule poruszamy temat problemów społeczeństwa obywatelskiego w dobie pandemii pod kątem porównawczym.
- 1. Co to jest społeczeństwo obywatelskie?
- 2. Społeczeństwo obywatelskie w dobie pandemii
- 3. Jak pandemia wpłynęła na aktywność obywatelską?
Jak wygląda społeczeństwo obywatelskie w czasach pandemii? Zanim jednak przejdziemy do omawiania podstawowego tematu, na samym początku przypomnijmy, co to właściwie jest społeczeństwo obywatelskie. Następnie zajmiemy się problemami tegoż społeczeństwa, porównując te, z którymi mierzymy się zarówno na Ukrainie, jak i w Polsce.
Co to jest społeczeństwo obywatelskie?
Społeczeństwo obywatelskie to pojęcie, które trudno jednoznacznie zdefiniować. Najczęściej jednak pojęcie to rozumie się, jako społeczeństwo wyróżniające się przede wszystkim pewną aktywnością i zdolnością do określania oraz osiągania celów bez zachęty ze strony władzy państwowej. Ponadto społeczeństwo obywatelskie ma także zdolność do samoorganizacji. Zatem jest to po prostu grupa, która bez problemu działa niezależnie od różnego rodzaju państwowych instytucji.
Do podstawowych cech społeczeństwa obywatelskiego zalicza się przede wszystkim świadomość członków, dążenie do zaspokajania potrzeb całej wspólnoty i interesowanie się przeróżnymi sprawami związanymi z daną społecznością. Członkowie czują także odpowiedzialność za dobro całej wspólnoty.
Społeczeństwo obywatelskie w dobie pandemii
W dobie pandemii nasze życie zmieniło się pod wieloma względami. Przez niemalże rok pracowaliśmy zdalnie i cały czas wolny spędzaliśmy w domu. Musieliśmy ograniczyć nie tylko spotkania i wyjścia towarzyskie, ale i zakupy. W tym czasie znacząco wzrosły zakupy internetowe i nasz jedyny spacer, to z reguły był ten kilkuminutowy do paczkomatu.
W trakcie ostatniego roku głównym tematem do rozmów i debat było zdrowie publiczne. Wszyscy dyskutowaliśmy o zagrożeniach, szczepionkach i funkcjonowaniu w tej nowej rzeczywistości. Pandemia wprowadziła nas w tak zwany stan wyjątkowy. Każdy był na bieżąco z wiadomościami, oglądał konferencje prasowe i śledził wszystkie doniesienia ze strony Ministerstwa Zdrowia.
Dziś w dalszym ciągu żyjemy w tej nowej rzeczywistości i nie prędko wrócimy do normalności. Chociaż większość ograniczeń została już zniesiona, w dalszym ciągu są pewne wymagania – na przykład noszenie maseczek w sklepach – których musimy przestrzegać. Globalna choroba nieco wyhamowała, a my mamy czas, aby zastanowić się nad kondycją społeczeństwa obywatelskiego.
Jak zmieniło się społeczeństwo obywatelskie w dobie pandemii? Przede wszystkim globalna choroba pogłębiła tylko nierówności społeczne. Na przykładzie szkół z łatwością mogliśmy zaobserwować wykluczenia i podział na bogatsze oraz biedniejsze regiony. Ale podział ten nie dotyczy tylko szkół, bo także nierównego dostępu do ochrony zdrowia, ośrodków sportu, komunikacji publicznej czy placówek kultury. Mieszkańcy wielu mniejszych miejscowości czy wsi mieli problemy, że dostać Cię do większego miasta ze względu na ograniczoną ilość kursów autobusów oraz pociągów. Te zaś zostały ograniczone ze względu na naukę zdalną. Kryzys pokazał także, że nasz system edukacji w ogóle nie jest przygotowany do wspomnianej nauki zdalnej.
Kolejnym problemem, jaki wyniknął podczas pandemii, była słaba solidarność społeczna. O ile na początku większość była mocno zmotywowana do działania zarówno w strefie publicznej, jak i społecznej, o tyle kampania wyborcza przerwała tę solidarność i pojawiły się mocne podziały.
Jak pandemia wpłynęła na aktywności obywatelską?
Aktywność obywatelska wiąże się z różnymi dziedzinami naszego życia. Zarówno z życiem społecznym, jak i polityką, biznesem czy sztuką. Dany aspekt nie musi być nagłaśniany medialnie, aby móc zaliczyć go do aktywności obywatelskiej.
W dobie pandemii mogliśmy zauważyć szereg różnorodnych aktywności obywatelskich. Jedną z nich była, chociażby pomoc starszym osobom przez ogólnopolskie organizacje. Osoby zaangażowane pomagały starszym osobom między innymi w zakupach, płaceniu rachunków oraz w innych czynnościach, które wymagają zwykle wyjścia poza dom lub mieszkanie. W tym czasie powstało też wiele wolontariatów oraz stowarzyszeń, które rozpoczęły swoją samodzielną działalność, bez jakiegokolwiek wsparcia instytucji państwowych.
Na Ukrainie natomiast w dobie kryzysu ucierpiały między innymi misję budowania pokoju. Duży wpływ miały tu różnego rodzaju środki kwarantanny, w tym zdalna praca, dystans społeczny czy ograniczony transport. Lokalne inicjatywy musiały zmienić podejście i dostosować się do ograniczeń. Problem był także po stronie zdobywania funduszy na realizację wyznaczonych projektów. Wiele osób zaangażowanych w lokalne inicjatywy potwierdzało, że brakuje im technicznych oraz cyfrowych umiejętności i nie byli w stanie ani pracować, ani organizować żadnych wydarzeń online. Problem leżał nie tylko po stronie ewentualnych umiejętności, ale i sprzętu czy oprogramowania, którego brakowało. Dlatego nierzadko decydowano się na współpracę z lokalnymi władzami.
Więcej informacji znajdziesz na profilu, który prowadzi Mykola Volkivskyi.
Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 14 tysięcy naszych obserwujących!
