Zaliczka i zadatek to dwa podobne pojęcia, które często są ze sobą mylone. Różnią się jednak znacząco, a pomyłka w rozróżnieniu ich może mieć poważne konsekwencje dla każdego. Z tego powodu wyjaśniamy co je łączy, a co dzieli. Po lekturze tego tekstu z pewnością poznasz co jest czym i z łatwością rozróżnisz zaliczkę od zadatku.
Niepełna zapłata za dane zlecenie
Jest to w dużym uproszczeniu definicja zaliczki. Jeśli dana praca wymaga dużego nakładu finansowego lub opłata za coś jest kosztowna, wtedy zleceniobiorca często wnioskuje o wpłatę zaliczki. Jest to jakaś pomniejszona kwota za całość produktu, usługi czy czegokolwiek, za co płacimy. Co ważne, zaliczka zawsze jest zwrotna. To znaczy, że jeśli zleceniodawca lub kupiec zrezygnuje ze swojego zakupu, to zleceniobiorca bądź sprzedawca jest zobowiązany do zwrócenia całości kwoty, która została wpłacona. Taka sama sytuacja ma miejsce, kiedy to osoba wykonująca zlecenie lub produkt odstępuje od umowy. Całość zaliczki musi zostać zwrócona. Takie rozwiązanie jest bardzo korzystne dla osoby zlecającej wykonanie czegoś, lub kupującej coś. Jest ona zabezpieczona na absolutnie każdy wypadek. Cokolwiek by się nie działo, kwota, która została wpłacona, w przypadku jakichś problemów, wróci do właściciela.
Zadatek – podobny, ale jednak znacząco inny
W przypadku zapłacenia zadatku sprawa ma się trochę inaczej i jest nieco bardziej skomplikowana. Jeśli zleceniodawca bądź kupiec uiści zapłatę i odstąpi od umowy, to cała kwota, która została wpłacona zleceniobiorcy, zostaje właśnie u niego. W takiej sytuacji osoba, która zapłaciła zadatek, pieniędzy z powrotem już nie otrzyma. Jest jednak warunek, dzięki któremu pieniądze mogą zostać zwrócone. Jeśli to wykonawca danej usługi lub produktu nie wywiąże się z zawartej umowy, jest zobowiązany do zwrócenia dwukrotności wpłaconej kwoty przez kupca. Takie warunki w pewnym stopniu wymuszają na obu stronach wywiązanie się z umowy, ponieważ jeśli zostanie ona zerwana, to zawsze jedna ze stron będzie mocno poszkodowana. Z tego powodu zadatek jest uznawany za formę zabezpieczenia zarówno dla kupującego, jak i dla sprzedawcy.
Różnice między zaliczką a zadatkiem w pigułce
Postaramy się teraz zobaczyć najważniejsze różnice między tymi dwoma sposobami przedpłaty. W tym przypadku łatwo o pomyłkę dlatego warto zobaczyć wszystkie dzielące je aspekty. Są również cechy wspólne, które również zostaną przedstawione.
- Wykonanie usługi zostaje anulowane lub przerwane z winy klienta.
- 1. W przypadku zadatku pieniądze przepadają i zostają u zleceniobiorcy.
- 2. W przypadku zaliczki kwota zostaje zwrócona klientowi w całości.
- Usługa nie zostaje zrealizowana przez jej wykonawcę.
- 1. Jeśli zapłacony został zadatek, to podwojona kwota, która została wcześniej wpłacona, zostaje zwrócona klientowi.
- 2. Jeśli strony uzgodniły zapłatę zaliczki, to zostaje ona zwrócona klientowi w takiej samej ilości, w jakiej była wpłacana.
- Sytuacja, w której umowa zostaje anulowana za porozumieniem stron lub z przyczyn niezależnych od nich.
- 1. W tym przypadku kwota wpłacona przez klienta zostaje zwrócona w tej samej ilości, niezależnie od tego, czy był to zadatek czy też zaliczka.
Co nam daje zadatek oraz zaliczka?
Zadatek jest czymś w rodzaju zabezpieczenia transakcji dla obu stron. Niezależnie od tego, czy zawini kupiec, czy sprzedawca, jedna ze stron nie będzie poszkodowana winą drugiej. Takie zabezpieczenie sprawia, że transakcja zostanie zakończona niezależnie sytuacji. Konieczność zapłaty zadatku i brak gwarancji zwrotu środków wymusza na zleceniodawcy dotrzymanie warunków umowy. Taka sama sytuacja jest w przypadku zleceniobiorcy, ponieważ jeśli nie wywiąże się z umowy, będzie musiał zapłacić dwukrotność wpłaconej wcześniej kwoty. Z tego powodu zadatek chroni obie strony przed zerwaniem umowy i w pewnym sensie wymusza na nich wywiązanie się z niej.
Zaliczka nie daje takiego zabezpieczenia i gwarancji. Zawsze będzie zwrócona w przypadku zerwania umowy, niezależnie od tego, po której stronie leży wina i odpowiedzialność. Można powiedzieć, że zaliczka jest pewną formą płatnej rezerwacji danego produktu lub też usługi. Nie wymusza na stronach dokończenia transakcji i wywiązania się z umowy, ponieważ w każdej chwili mogą bez skutków zerwać jej postanowienia.
Zaliczka, zadatek a kwestia podatku dochodowego oraz VAT
Zarówno zadatek, jak i zaliczka nie są uznawane za przychód aż do wydania towaru lub wykonania usługi. Z tego powodu są one neutralne w przypadku rozliczania podatku dochodowego. Mogą zostać zaksięgowane jako przychód dopiero po zakończeniu umowy i wykonaniu usługi lub towaru. Jeśli chodzi o podatek VAT, sprawa wygląda nieco inaczej. Na podatnika, który otrzymał część pieniędzy przed wykonaniem usługi lub przed oddaniem towaru, spada obowiązek podatkowy, który powstaje w momencie otrzymania pieniędzy. Jest to kwota brutto, a VAT w niej zawarty oblicza się metodą „w stu”. Przez to należy rozliczyć podatek VAT z faktury, która dokumentuje otrzymaną zaliczkę lub zadatek. Faktura końcowa wystawiana jest po wydaniu ostatecznego towaru lub wykonaniu usługi. Kwota końcowa musi zostać pomniejszona o kwotę wykazaną na fakturze zaliczkowej.
Zadatek czy zaliczka: Na co zwrócić szczególną uwagę?
Przy zawieraniu umowy należy precyzyjnie ustalić, czy kwota przedpłaty będzie zaliczką, czy zadatkiem. Musi to być jasno sprecyzowane, ponieważ jeśli nie zostanie to odpowiednio określone, zapłacone pieniądze z automatu staną się zadatkiem. Przez to umowa powinna być dobrze sporządzona, tak aby nie budziła żadnych wątpliwości. Podobne nazewnictwo i wiele podobieństw często sprawia problemy, które skutkują nieporozumieniami i problemami między stronami. Warto tego uniknąć zwracając uwagę na typ umowy oraz edukując się w tym zakresie.
Artykuł oparto o: Zaliczka a Zadatek? Co przepada a co jest zwrotne? Jakie są różnice? – zaradnyfinansowo.pl
Photo by Trent Erwin on Unsplash
Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 14 tysięcy naszych obserwujących!
