Co warto wiedzieć na temat łożysk?

W codziennym życiu towarzyszą nam różnego rodzaju mechanizmy, nad którymi konstrukcją rzadko kiedy się zastanawiamy. Jednym z elementów, które znajdziemy w owych mechanizmach, są różnego rodzaju łożyska. W poniższym tekście postaramy się przybliżyć, czym są łożyska, gdzie znajdują one zastosowanie, dlaczego są tak ważne. Omówimy również najczęściej spotykane ich rodzaje.

Czym są szeroko rozumiane łożyska i z jakich elementów się składają?

Łożyska są najczęściej kojarzone z przemysłem. I słusznie, gdyż są to niewielkie elementy maszyn, które umożliwiają ruch obrotowy lub posuwisty między dwoma częściami maszyny. Łożyska składają się z dwóch pierścieni (wewnętrznego i zewnętrznego), elementów tocznych (kulki, wałeczki, igiełki itp.) i koszyka (elementu utrzymującego elementy toczne w odpowiednim położeniu). Łożyska mogą być wykonane ze stali, tworzyw sztucznych lub ceramiki.

Dlaczego łożyska są takie ważne?

Łożyska pełnią bardzo ważną funkcję w funkcjonowaniu maszyn. Dzięki nim zmniejsza się tarcie między ruchomymi częściami maszyny, co poprawia jej sprawność, wydłuża żywotność i zmniejsza zużycie energii. Łożyska również przenoszą siły działające na maszynę, np. siły osiowe (wzdłuż osi obrotu) lub siły promieniowe (prostopadłe do osi obrotu). Łożyska muszą być również dobrze dopasowane do warunków pracy maszyny, takich jak prędkość obrotowa, obciążenie, temperatura, wilgotność itp.

Gdzie najczęściej znajdują zastosowanie łożyska?

Łożyska znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. Można je spotkać np. w silnikach samochodowych, skrzyniach biegów, rowerach, pralkach, pompach, turbinach, generatorach, tokarkach, frezarkach, a nawet popularnych rolkach do jeżdżenia. Łożyska są niezbędne do zapewnienia płynnego i cichego ruchu obrotowego lub posuwistego w tych urządzeniach. Więcej o łożyskach można dowiedzieć się na https://margo24.pl/pl/lozyska.html

Od czego zależy prawidłowy dobór łożysk?

Rodzaj łożyska to jedno. Ważny jest również jego prawidłowy dobór. Tak naprawdę jest on kluczowy dla zapewnienia ich niezawodnej pracy i długiej żywotności. Przy doborze łożysk należy uwzględnić następujące czynniki:

– rodzaj ruchu (obrotowy lub posuwisty),
– rodzaj i wielkość sił działających na łożysko,
– prędkość obrotowa lub posuwowa,
– temperatura pracy,
– wilgotność i zanieczyszczenie środowiska pracy,
– dokładność i sztywność układu,
– trwałość i niezawodność łożyska,
– koszt zakupu i eksploatacji łożyska.

Czy łożyska wymagają smarowania?

Tak, większość łożysk wymaga smarowania, aby zmniejszyć tarcie między elementami tocznymi a pierścieniami oraz zapobiec zużyciu i korozji materiału. Smarowanie może być wykonywane na różne sposoby, np. przez napełnianie łożyska smarem (stałym lub półpłynnym), przez podawanie smaru pod ciśnieniem (np. z pompki) lub przez zanurzanie łożyska w oleju (np. w misce olejowej). Do smarowania stosuje się smary plastyczne lub oleje mineralne. Smarowanie należy wykonywać regularnie, zgodnie z zaleceniami producenta łożyska. Szukasz dobrej jakości łożysk? Sprawdź łożyska Margo.

Poznajmy najpopularniejsze rodzaje łożysk tocznych

Łożyska toczne to takie, w których elementy toczne mają kształt kulki, wałeczka, igiełki, baryłki lub stożka. Łożyska dzielą się na wiele rodzajów, w zależności od kształtu i układu elementów tocznych oraz sposobu przenoszenia sił. Oto najpopularniejsze ich rodzaje:

– łożyska kulkowe – w których elementami tocznymi są kulki. Łożysko kulkowe może być jednorzędowe lub dwurzędowe, w zależności od liczby rzędów kulek. Może być również proste lub skośne, w zależności od kąta nachylenia bieżni pierścieni względem osi obrotu. Łożyska kulkowe są łatwe w montażu i demontażu, mają niskie tarcie i niskie zużycie energii. Nadają się do przenoszenia sił promieniowych i niewielkich sił osiowych.

– łożyska walcowe – to łożyska, w których elementami tocznymi są wałeczki. Łożyska walcowe mogą być jednorzędowe, dwurzędowe lub wielorzędowe, w zależności od liczby rzędów wałeczków. Łożyska te mogą być również zwykłe lub z pierścieniem prowadzącym, który zapobiega przemieszczaniu się wałeczków względem pierścieni. Łożyska te mają wysoką nośność i sztywność, ale również wysokie tarcie i zużycie energii. Łożyska tego typu nadają się do przenoszenia dużych sił osiowych i promieniowych.

– łożyska stożkowe – tu elementem tocznym są stożki. Łożyska stożkowe również mogą być jednorzędowe lub dwurzędowe, w zależności od liczby rzędów stożków. Mają one bieżnie pierścieni nachylone względem osi obrotu pod pewnym kątem, co umożliwia regulację luzu i przenoszenie dużych sił osiowych i promieniowych. Łożyska stożkowe wymagają dokładnego ustawienia osi obrotu i precyzyjnego montażu.

– łożyska baryłkowe – w których elementem tocznym są baryłki. Łożyska baryłkowe podobnie jak ww. mogą być jednorzędowe lub dwurzędowe, w zależności od liczby rzędów baryłek. Łożyska baryłkowe mają bieżnie pierścieni sferyczne, co umożliwia samonastawność łożyska i kompensację niedokładności montażu i odkształceń maszyny. Łożyska tego typu mają niskie tarcie i niskie zużycie energii.

– łożyska igiełkowe – mają igiełkowe elementy toczne. Są proste w budowie i tanie w produkcji. Nadają się do przenoszenia dużych obciążeń radialnych i niewielkich obciążeń osiowych. Mają wysokie tarcie i niską prędkość obrotową. Łożysko igiełkowe jest stosowane w maszynach o ograniczonej przestrzeni montażowej, takich jak silniki spalinowe, sprzęgła, przekładnie.

Oprócz podziału ze względu na kształt elementów tocznych możemy również podzielić łożyska toczne ze względu na kąt styku między elementami tocznymi a pierścieniami. W zależności od tego kryterium możemy wyróżnić następujące rodzaje łożysk:

– łożyska skośne,
– łożyska osiowe,
– łożyska promieniowe.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że powyższy tekst uczynił temat łożysk nieco bardziej przystępnych i zrozumiałych. Nawet jeśli wiedza na ich temat nie jest nam na co dzień potrzebna, warto zdawać sobie sprawę z ich istnienia. Jeśli natomiast ktoś ma do czynienia z różnego typu maszynami, ten wie, jak istotne są one do prawidłowego działania wielu urządzeń.