Zasadniczo każdy członek bliskiej rodziny jest uprawniony do spadkobrania, przypada mu udział w majątku. Zamarły może jednak pozostawić po sobie testament, w którym zawrze swoją ostatnią wolę, dotyczącą rozdziału pozostawianego przez niego majątku. Nierzadko wola modyfikuje ustawowe zasady dziedziczenia. Testament ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym, a przez to staje się przyczyną sporów. Zapis testamentowy, jeśli jest ważny, musi zostać zrealizowany, nie oznacza to jednak, że bliscy nieujęci w testamencie nie mogą dochodzić od spadkobierców swoich części majątku. Służy temu instytucja zachowku?
Zachowek – co to jest?
Zachowek to konkretna kwota przysługująca wszystkim członkom rodziny zmarłego, uprawnionym do ustawowego dziedziczenia. Zachowek to nic innego jak roszczenie do spadkobierców, które przysługuje osobie pominiętej w testamencie. Zwykle zachowek jest wyrażony w pieniądzu, ale nie musi on być wypłacony w formie pieniężnej. Dopuszczalne jest pokrycie zachowku np. poprzez zapis windykacyjny na rzecz ubiegającego się o zachowek lub powołanie go do dziedziczenia.
Co obejmuje zachowek?
Zachowek obliczany jest w oparciu o wartość całej masy spadkowej, która rozporządzana jest w testamencie. Są to nie tylko aktywa i pasywa, ale również darowizny i zapisy windykacyjne.
Kto nie skorzysta z zachowku?
Wydziedziczenie testamentowe przekreśla szanse na zachowek. Podobnie sytuacja ma się w przypadku do małżonków, w stosunku do których sąd orzekł separację lub rozwód.
Jak ustalić wartość zachowku?
Ustalenie wartości przysługującego zachowku może przysporzyć trudności. Skomplikowana sytuacja rodzinna czy zapis testamentowy na rzecz osób spoza rodziny, wszystko to komplikuje dochodzenie zachowku. Podział spadku, to także proces, który zwykle generuje duże emocje. Dlatego też pomocny często okazuje się adwokat, którzy weźmie na swoje barki reprezentowanie w procesie działu spadku i dochodzenia zachowku.
Poniżej wskazujemy kilka często spotykanych sytuacji, jakie mają miejsce w procesie spadkobrania.
Przykład 1
Zmarły pozostawił na tym świecie jedynie swoją żonę i syna. Niestety zatarg z nimi, który miał miejsce w ostatnich latach wspólnego pożycia sprawił, że zmarły zapisał cały swój majątek zapisał w testamencie swojemu przyjacielowi. Na jaki zachowek może liczyć żona i syn? Zacząć należy od tego, że żonie i synowi przysługuje 1/3 majątku. Zachowek umożliwia im ubieganie się o zwrot 1/2 ze swojej część spadku. Zatem jeśli majątek zmarłego to 900 000 zł, to żona może ubiegać się od spadkobiercy zachowku w wysokości 150 000 zł. Analogiczną kwota przysługuje synowi zmarłego.
Przykład 2
Rodzinę zmarłego stanowiła żona i dwie córki. Niestety nie zostali oni ujęci w testamencie. Ostatnią wolą zmarłego było by cały jego majątek przekazać w ręce zaprzyjaźnionej mu fundacji. Żonie i córkom przysługuje ¼ majątku zmarłego. Zachowek umożliwia im ubieganie się o zwrot 1/2 ze swojej części majątku przekazanego w spadku. Jeśli zatem majątek przekazywany w testamencie wyceniany jest na kwotę 1 000 000 zł, to każdy członek rodziny może od fundacji dochodzić zachowku w wysokości 125 000 zł.
Podział spadku i dochodzenie należnych sobie udziałów to często proces, który skłóca ze sobą rodzinę. Przejście przez ten niezwykle angażujący psychicznie proces może bardzo ułatwić przekazanie sprawy w ręce adwokata, który to będzie reprezentować nas w kontaktach z pozostałymi spadkobiercami.
Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 14 tysięcy naszych obserwujących!
