Stary Dzików: Kultywują dawne zwyczaje i obrzędy

0

fot. elubaczow.com

Zespół „Stokrotki” z Cewkowa Woli zwyciężył w IX Regionalnym Przeglądzie Grup Obrzędowych „Wątki Folkloru Ludowego”, który odbył się w niedzielę 6 lutego w Starym Dzikowie.

Celem nadrzędnym przeglądu była prezentacja zwyczajów i obrzędów związanych z dorocznym cyklem świąt oraz rodzinnymi ceremoniami z terenu Pogranicza Nadsańskiego.

Na scenie Gminnego Ośrodka Kultury w Starym Dzikowie wystąpiło siedem grup obrzędowych z powiatów jarosławskiego, lubaczowskiego, przeworskiego i przemyskiego.

Zespół „Stokrotki” z Cewkowa Woli pokazał, jak spędzały wieczory wiejskie gospodynie podczas „Schadzek”, kiedy to wspólnie piekły chleb, cerowały, wyszywały, plotkowały i śpiewały.

Grupa „Majdaniacy” z Majdanu Sieniawskiego przedstawiła „Skubaczki”, czyli zwyczaj towarzyskich spotkań, szczególnie w jesienne wieczory, podczas których kobiety skubały wspólnie pierze. Czas umilały sobie rozmowami, śpiewem, czy zadawaniem zagadek.

Inny zwyczaj gospodarczy, związany tym razem z pracą na roli przypomnieli „Dzikowienie” ze Starego Dzikowa. Dzięki „Kopaczkom” można było zajrzeć do wiejskiej chaty, w której kobiety ze wsi przygotowywały się do wspólnego wyjścia w pole na kopanie ziemniaków u jednej z nich, gospodyni rozdzielała obowiązki dbając o to, by i młode dziewczyny nie próżnowały. W chacie zostawała najczęściej seniorka rodziny, która przygotowywała posiłek dla wszystkich kopaczek i czekała z nim na ich powrót.

Zespół z Wylewy w gminie Sieniawa wprowadził widownię Przeglądu w czas Bożego Narodzenia i w nieco satyrycznej odsłonie przedstawił jasełka pokazując „Nieudany spisek Lucyfera”.

Jak wyglądały tradycyjne majowe modły przypomniał zespół Koła Gospodyń Wiejskich z Moszczanicy. W „Majówce pod krzyżem” panie pokazały majowe modlitwy i pieśni kobiet przy przystrojonym w bibułowe kwiaty przydrożnym krzyżu i ich powrót do domu, również wypełniony śpiewem, ale i plotkami i przekomarzaniem się.

Co oprócz skubania pierza czy wyszywania robiły długimi, szczególnie jesiennym i zimowymi wieczorami wiejskie kobiety? Zajmowały sobie czas wykonywaniem kwiatów z kolorowej bibuły, którymi przystrajały potem domowe obrazy świętych, przydrożne kapliczki czy kościelne nawy. Śpiewały przy tym i żartowały, opowiadały zasłyszane historie i narzekały na swoich mężów. O takich właśnie wieczorach opowiedział Zespół z Ułazowa w przedstawieniu „Zwyczaj robienia kwiatów z bibuły”.

Na zakończenie wigilijne zwyczaje i przesądy przedstawił zespół ”Piganeczki” z Pigan w gm.Sieniawa. Można było zobaczyć przygotowania do wigilijnej wieczerzy i samą uroczystą kolację, do której zasiedli prawie wszyscy członkowie rodziny, wyczekując przy tym na powrót z USA syna i męża oraz zaproszone samotne kumy.

Gościem Przeglądu była „Kapela Kańczucka”.

Jury-mgr Barbara Płocica,teatrolog z Przemyśla, dr Sebastian Jasiński,językoznawca z Przemyśla, d Andrzej Karczmarzewski,etnograf z Przemyśla i mgrJanusz Mazur-historyk sztuki i kustosz z Muzeum kresów w Lubaczowie- oceniało przede wszystkim autentyczność obrzędów i zwyczajów, gwary, muzyki, pieśni, tańców i strojów oraz adaptację sceniczną widowiska.

Pierwsze miejsce i puchar Starosty Lubaczowskiego przyznano zespołowi „Stokrotki” z Cewkowa Woli pod kierownictwem Anieli Mrówki za przedstawienie „Schadzki”. Zespół powtórzył sukces z ubiegłego roku, kiedy to również zwyciężył w Przeglądzie pokazując „Kiszenie kapusty”.

My wszystkie pamiętamy te zwyczaje z naszego dzieciństwa, jak robiły to nasze babcie i mamy, również stare słowa, którymi się posługujemy w naszych przedstawieniach. To już jest historia, ale my to kochamy i ciągle mamy zaproszenia na różne imprezy– tłumaczyła tuz po ogłoszeniu wyników Aniela Mrówka ze „Stokrotek”.
Zespół-jak i solistka A.Mrówka-ma na koncie wiele nagród w konkursach i nagrania m.in. dla radia i telewizji oraz występy w Muzeum Kresów w Lubaczowie, gdzie pokazywał m.in. mielenie na żarnach.

Drugą nagrodę otrzymał zespół „Dzikowianie” ze Starego Dzikowa pod kierownictwem Danuty Nieckarz za widowisko „Kopaczki”.Trzecia nagroda powędrowała do „Piganeczek” z Pigan pod kierunkiem Zofii Marczak za „Wieczór wigilijny”.

Jury przyznało także dwie indywidualne nagrody.Otrzymały je: Wanda Działo z zespołu „Majdaniaki” i przedstawicielka młodego pokolenia Katarzyna Ozimek z grupy „Dzikowianie”.

Nagrody w Przeglądzie ufundowali: Starosta Lubaczowski, Wójt Gminy Stary Dzików, Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Starym Dzikowie, Centrum Kulturalne w Przemyślu, Bank Spółdzielczy w Sarym Dzikowie, Maria i Jan Lechowiczowie-Firma „Lech-kom” i Gazeta Samorządowa „Kurier Lubaczowski”.

Przegląd zorganizował Gminny Ośrodek Kultury w Starym Dzikowie, Wójt Giny Stary Dzików i Centrum Kulturalne w Przemyślu. Współorganizatorem było Powiatowe Centrum Kultury.

Źródło: Twoje Radio Lubaczów, www.radio.lubaczow.pl


Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 14 tysięcy naszych obserwujących!

zostaw odpowiedź

Please enter your comment!
Please enter your name here