W najbliższy piątek, 17 października, w Centrum Drzeworytu w Płazowie odbędzie się II edycja Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w województwie podkarpackim. W programie prelekcje, warsztaty, prezentacje oraz zwiedzanie Drzeworytni.
Międzynarodowy Dzień Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego został ustanowiony w 2023 roku podczas 217. sesji Rady Wykonawczej UNESCO z inicjatywy Polski oraz zbudowanej przez nasz kraj koalicji międzyregionalnej. Pojęcie niematerialnego dziedzictwa utożsamiane jest z pojęciem kultury ludowej, jednak znacznie wykracza poza nią. Niematerialne dziedzictwo kulturowe to wszystkie elementy kultury, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie i które mają istotne znaczenie dla tożsamości i trwania społeczności. Obejmuje ono tradycje, zwyczaje, praktyki, rytuały, języki, wiedzę i umiejętności, które są częścią żywego dziedzictwa kulturowego.
Celem organizacji Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa w województwie podkarpackim jest własnie propagowanie tradycji, zwyczajów, i umiejętności rzemieślniczych, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Dzień ten ma promować świadomość i zrozumienie różnorodności kulturowej oraz zachęcać do działań na rzecz ochrony dziedzictwa niematerialnego przed zagrożeniami takimi jak np. globalizacja czy zmiany społeczne.
Założeniem regionalnych obchodów jest oczywiście realizacja powyższych celów, a także:
- – propagowanie pojęcia niematerialnego dziedzictwa kulturowego (NDK) w województwie podkarpackim,
- – integracja interesariuszy NDK z regionu (instytucji kultury, uczelni, samorządów, organizacji pozarządowych),
- – kreacja przestrzeni do prezentacji depozytariuszy NDK – ich osiągnięć, wyzwań, potrzeb,
- – stworzenie forum wymiany myśli, doświadczeń i dobrych praktyk dla podmiotów publicznych i społecznych zainteresowanych ochroną i upowszechnianiem regionalnych zjawisk NDK,
- – prezentacja i wzmocnienie roli samorządu województwa jako animatora życia kulturalnego regionu wraz z promocją regionalnych walorów dziedzictwa kulturowego.
Tegoroczne obchody zgodnie z ich wędrownym charakterem, odbędą się w Drzeworytni w Płazowie. Głównym tematem przedsięwzięcia będzie drzeworyt płazowski, który staraniem regionalistów z powiatu lubaczowskiego został wpisany do Rejestru dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Organizatorem wydarzenia jest Województwo Podkarpackiego wraz z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Narolu. Aby wziąć udział, należy do 15 października br. zarejestrować się za pomocą formularza: https://formularze.podkarpackie.pl/niematerialne. Liczba miejsc jest ograniczona.
Szczegóły programu:
8:30-9:30 – Blok warsztatowy dla 30 osób (zgodnie z rejestracją).
9:30 – Oficjalne otwarcie – wystąpienia:
– Władysław Ortyl – Marszałek Województwa Podkarpackiego,
– Arkadiusz Mroczek – Burmistrz Miasta i Gminy Narol,
10:00-11:20 – Blok panelowy I
Depozytariusze – drzeworyt płazowski:
– Reaktywacja drzeworytu płazowskiego – Józef Lewkowicz/Anna Serkis-Wojtowicz,
– O tym jak drzeworyt z Płazowa zmienił postrzeganie sztuki ludowej – Grzegorz Ciećka,
– Współczesność drzeworytu – najważniejsze aspekty dbania o lokalne dziedzictwo kulturowe – Gabriela Kołodziej, dyrektor Gminnego Ośrodka Kulturowego w Narolu.
11:00-11:20 – Przerwa kawowa
11:20-12:30 – Blok panelowy II
- – Wigilia – zbiorowy wpis do UNESCO. Idea i praktyka sieciowania podmiotów – prof. Katarzyna Smyk,
- – Siła współpracy. Jak sieciowanie wspiera ochronę i promocję niematerialnego dziedzictwa kulturowego – Andrzej Szoszkiewicz.
12:30-13:00 – Blok panelowy III – Niematerialne Dziedzictwo w województwie podkarpackim:
- – Prezentacja działań Województwa Podkarpackiego w zakresie ochrony i popularyzacji niematerialnego dziedzictwa kulturowego,
- – Prezentacja międzynarodowego projektu INCREMENTAL Niematerialne dziedzictwa kulturowe (ICH) i rozwój lokalny. Społeczność, ochrona i odporność.
13:00 – Podsumowanie i dyskusja
13:30-14:30 – Przerwa obiadowa
14:30-15:45 – Zwiedzanie drzeworytni
14:45-15:45 – Blok warsztatowy dla 30 osób (zgodnie z rejestracją)
15:45 – Zakończenie
Koordynator wydarzenia:
Departament Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie.

Artykuł partnerski.




😂 Mistrz Odtwarzania Oczywistości i Błyskotliwość Instytucji.
Józef Lewkowicz to nowy geniusz na salonach! 🏅 Ponoć „mistrz drzeworytu płazowskiego” (bo tak z szacunku dla anonimowości ludowych rzemieślników nazywamy zbiór z Płazowa, no ale co tam!) i cudotwórca, który „odtworzył technikę drzeworytniczą”. 🤯
Tak, tę SAMĄ, starą technikę wycinania w drewnie nożem, znaną od setek lat i stosowaną non-stop! To tak, jakby odtworzyć technikę… oddychania. 🤦
Słuchajcie, Akademia Sztuk Pięknych kształci grafików, którzy opanowują drzeworyt jako technikę warsztatową – to absolutna podstawa, a nie żadna zaginiona wiedza. Wygląda na to, że nasz „mistrz” odtworzył coś, co jest standardowym elementem programu.
Całe to „mistrzostwo” polega na kopiowaniu desek z Płazowa, ale kogo to obchodzi, skoro można to nazwać „reaktywacją zaginionej techniki”, która w rzeczywistości nigdy nie zaginęła!
Nasi opieszali pracownicy instytucji kultury, pełni zachwytu nad subiektywnym opisem, wrobili samą panią minister Cienkowską w wręczanie medalu z tak pompatycznym i logicznie absurdalnym tytułem. 🙈 To jest dopiero mistrzostwo.
Środowisko elity i ludzi sztuki nie może wyjść z podziwu, jak łatwo dać się nabrać na nowomowę i napędzać ten cyrk, zamykając oczy na podstawową wiedzę. Gratulacje dla NID za wpisanie tego do Krajowego rejestru dobrych praktyk NDK – to idealny przykład „dobrej praktyki” w dziedzinie tworzenia mitów o zaginionej technice. 👏