Gminny Ośrodek Kultury w Narolu zakończył realizację projektu „Drzeworyt – tradycja i współczesność”, dofinansowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa „Niematerialne – przekaż dalej”. Przedsięwzięcie miało na celu popularyzację i ochronę dziedzictwa niematerialnego związanego z tradycją drzeworytu płazowskiego.
W ramach przedsięwzięcia powstały dwa klocki drzeworytnicze – jeden odtworzony przez Józefa Lewkowicza na podstawie wzoru z płazowskiej kolekcji („Św. Katarzyna i Św. Barbara”) oraz drugi, inspirowany lokalną tradycją, wykonany przez Annę Serkis-Wojtowicz. Oba zostały zaprezentowane we wrześniu podczas wydarzenia podsumowującego projekt, a następnie włączone do ekspozycji stałej Centrum Drzeworytu w Płazowie.
We wrześniu odbyły się również warsztaty drzeworytnicze dla uczniów szkół podstawowych z gminy Narol oraz dla seniorów z Dziennego Domu „Senior+” w Jędrzejówce. Uczestnicy poznali historię drzeworytu, zobaczyli, jak wygląda tradycyjny warsztat, a także samodzielnie wykonali odbitki. Spotkania prowadzone przez depozytariuszy tej tradycji umożliwiły przekaz międzypokoleniowy i wzmocniły świadomość znaczenia lokalnego dziedzictwa niematerialnego.
Całość działań odbyła się w budynku dawnej szkoły podstawowej w Płazowie, gdzie obecnie mieści się Centrum Drzeworytu. Dzięki zaangażowaniu depozytariuszy, dzieci, młodzieży, seniorów i członków Stowarzyszenia Przyjaciół Płazowa projekt przyczynił się do wzmocnienia więzi społecznych i pokazania, że dawne techniki mogą inspirować współczesne działania artystyczne.
Drzeworyt płazowski to unikatowa kolekcja ludowych matryc z XIX wieku, licząca 13 klocków (22 drzeworyty), wykonana przez Mateusza Kostrzyckiego, którego dzieło kontynuował syn Maciej. Oryginalne klocki znajdują się obecnie w Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie.
Dzięki staraniom depozytariuszy – Anny Serkis-Wojtowicz, Grzegorza Ciećki i Józefa Lewkowicza – oraz Stowarzyszenia Pasjonatów Ziemi Lubaczowskiej TEGIT ET PROTEGIT, w 2022 roku „Reaktywacja i rozwój drzeworytu płazowskiego” została wpisana do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Galeria zdjęć.
Artykuł partnerski.
